Naam
Salli Hertz
Salli Hertz in de Limburger Koerier van 19 januari 1933 bij zijn koster-jubileum (bron: Delpher).
Achteraan Salli Hertz verkleed als 'Chanoeklaas' (uiteraard met nep-baard), met voor hem zoon Frits en rechtsonder zoon Sjaak, omstreeks 1930 bij een Chanoeka viering (bron: Ach Lieve Tijd Sittard-Geleen-Born)
Putstraat 90 te Sittard (bron: Google Street View)
Geboren
27 maart 1873 te Beek (Limburg)
Gedeporteerd
9 april 1943 naar Vught overgebracht, op 22 april naar Westerbork en op 29 juni 1943 naar Sobibor gedeporteerd
Vermoord
2 juli 1943 te Sobibor
Adres
Putstraat 90, Sittard
Familie
zoon van Abraham Hertz uit Gangelt en Bertha Caan uit Beek; echtgenoot van Bertha Seligmann; vader van Louis, Siegfried en Jacob Jacques Hertz
Achtergrond
Er is geen verwantschap bekend met de andere familie Hertz te Sittard, die al sinds 1760 in Sittard woonde en daarvoor te Gangelt.
In het gezin van Salli's ouders werden te Beek 14 kinderen geboren, waarvan de meesten al als baby overleden. Vijf kinderen werden volwassen, waaronder drie zonen die paarden- en veehandelaar werden. In 1890 vestigde de familie zich in Sittard, aanvankelijk op de Plakstraat en later de Voorstad. In 1895 trouwde Salli's oudere broer Herman Hertz in Duitsland en vestigde zich in Erkelenz. In 1900 overleed Salli's moeder.
Salli was (paarden)koopman en later winkelier. Hij trouwde in 1903 met Bertha Seligmann uit Neuss. In 1906 verhuisde het echtpaar samen met Salli's jongere broer Max en zijn vader naar Neuss, waar de eerste zoon Louis werd geboren. Ze keerden terug naar Sittard zonder broer Max, die in Duitsland trouwde. Ze woonden nu op de Rijksweg en de Bergerweg, om zich uiteindelijk in de Putstraat te vestigen. In Sittard werd in 1908 dochtertje Gerta geboren, die maar vier maanden oud werd, in 1915 Siegfried (Frits) en in 1919 Jacob Jacques (Sjaak). Grootvader Abraham Hertz vertrok in 1911 naar Erkelenz waar zijn zoon Max zich had gevestigd, en overleed daar in 1926.
Salli werd in 1908 sjammes (koster) van de Sittardse synagoge. Bij zijn 25-jarig jubileum in februari 1933 werd hem veel lof toegezwaaid en kreeg hij onder meer een foto van het interieur van de synagoge cadeau.
Vanaf 1916 had het gezin Hertz-Seligmann enige tijd dienstbodes in huis. De drie zonen groeiden op: Louis werd winkelbediende en verkoper van manufacturen, Frits kleermaker en Sjaak verzekeringsagent. Toen de oorlog uitbrak waren alledrie nog vrijgezel. Opmerkelijk is dat Frits op 14 mei 1940 overging op het rooms-katholieke geloof; in paniek of uit overtuiging (en wellicht bespoedigd door de Duitse inval)? Het zal voor Salli, de sjammes, een zware dobber zijn geweest, evenals het huwelijk van zoon Sjaak een jaar later. Sjaak trouwde in 1941 met een niet-joodse vrouw, de 24-jarige kapster Jacoba Stekelenburg uit Stadbroek. Een jaar later werd te Heerlen hun dochtertje geboren, het enige kleinkind van Salli en Bertha.
In 1941 werden Salli en Bertha vermeld als zonder beroep. Louis trouwde op 5 augustus 1942 met Gudula Rozette Hartog uit Dordrecht. Zij was acht maanden daarvoor - waarschijnlijk als huishoudster - bij de familie ingetrokken. De trouwdag moet een heel wrange dag geweest zijn, want drie dagen eerder was Frits als katholieke jood opgepakt bij de Duitse represaille actie tegen de kerk. Op 7 augustus werd Frits naar Auschwitz gedeporteerd en daar vermoord. Waarschijnlijk bleef de familie in het ongewisse over zijn lot.
Louis werd bij de razzia in november 1942 opgepakt samen met zijn vrouw Gudula. Salli en Bertha werden in april 1943 naar Vught vervoerd, en bleven daarna twee maanden in Westerbork, alvorens in Sobibor vergast te worden. Ondanks zijn gemengde huwelijk werd ook Sjaak opgepakt en in november 1943 naar Auschwitz gedeporteerd. Zijn vrouw en dochtertje overleefden als enigen de oorlog, en vertrokken in 1946 naar Amsterdam.
Link
Literatuur
Joods Beek
Motief vervolging
joodse afkomst
NIW 3 februari 1933 (bron: Delpher)