Naam
Nathan Bernhard van Blijdestein
Rabbijn van Blijdestein rond de tijd dat hij naar Sittard kwam (Bron: Zou ik het willen overdoen?)
De woning van de rabbijn op Plakstraat 5, met ernaast de toegang naar de synagoge
(Bron: Zou ik het willen overdoen?)
Geboren
5 augustus 1871 te Zaltbommel
Gedeporteerd
9 april 1943 naar Vught; via Westerbork op 11 mei 1943 naar Sobibor
Vermoord
14 mei 1943 te Sobibor
Adres
Plakstraat 5 (gesloopt), Sittard
Familie
zoon van wijlen Michiel van Blijdestijn en Schönette Franck; zwager van onder meer Fredrika van Bleijdestein-Sternfeld en Ida van Bleijdestein-Wihl; echtgenoot van Sophia Kransberg; vader van Michel Louis en Louis van Blijdestein
Achtergrond
Nathan groeide op in zijn geboorteplaats Zaltbommel, waar zijn vader (uit Opijnen) en moeder (uit Linnich) zich rond 1860 hadden gevestigd. Zijn vader was slager en tenminste twee van zijn broers kozen hetzelfde beroep, maar Nathan, de jongste zoon, werd rabbijn. Als zodanig was hij van 1893 tot 1898 in Meerssen gevestigd, daarna vijf jaar in Groenlo en tien jaar in Emmen. In 1905 richtte hij in Emmen de muziekvereniging Euterpe op en werd haar eerste dirigent. Voorheen had hij in Groenlo liefst vijf muziekkorpsen opgericht. Op 22 november 1905 trouwde Nathan te Amsterdam met Sophia Kransberg uit Zutphen. Te Emmen werd op 20 oktober 1906 hun eerste zoon geboren, Michel Louis.
Het toen driehoofdige gezin kwam in augustus 1913 naar Sittard, waar Nathan als voorganger en godsdienstleraar was benoemd door het Israëlietisch kerkbestuur. Op 19 mei 1915 werd te Sittard de tweede zoon geboren, Louis (Loe).
Ook hier bleef Nathan aktief als muziekleraar en dirigent van diverse muziekgezelschappen, niet alleen in Sittard maar ook in Limbricht en Beek. Daarnaast vervulde hij vele functies binnen de lokale gemeenschap, zoals in een comité voor de oprichting van een Sittards museum en het bestuur van de tentoonstelling Land van Sittard in 1936. In augustus 1938 werd het zilveren ambtsjubileum van Nathan uitbundig gevierd met vlaggen, bloemen en (uiteraard) veel muziek en zang door de diverse verenigingen waarvoor hij zich verdienstelijk had gemaakt.
Zoon Michel werkte een tijd bij de Staatsmijn Maurits, ging in Amsterdam studeren en trouwde daar in 1935 met zijn nicht Jeanette Manassen. Ook zoon Loe vertrok in 1937 naar Amsterdam en werd chemicus; hij trouwde daar in 1941 met Elly Canton uit Roosteren en kreeg met haar een tweeling.
Toen in september 1941 joodse kinderen niet langer naar reguliere scholen mochten, werd een schooltje geïmproviseerd in het godsdienstlokaal in het huis van de rabbijn, waar enkele jongvolwassenen trachtten les te geven aan de kinderen. Toen de deportaties (en de onderduik) begonnen, werd het schooltje leger en leger, alsook de synagoge van rabbijn Van Blijdestein.
Het aanbod om onder te duiken sloeg Nathan af, omdat hij vond dat hij zijn gemeenschap niet in de steek kon laten. In april 1943 werden Nathan en zijn vrouw Sophia met de rest van de overgebleven joden afgevoerd naar Vught. Via Westerbork eindigde de reis in vernietigingskamp Sobibor.
Zoon Loe kwam om in een Duits werkkamp ergens in Midden-Europa. De oudste zoon Michel en zijn vrouw overleefden. Michel overleed in 1989 in Zuid-Afrika, waar hij eigenaar was van een kopermijn.
Link
Literatuur
Nathan van Blijdenstein, Sittards rabbijn en verdienstelijk dirigent (1871-1943), door Harry Strijkers, in: Sittards Verleden, 12e jg. nr. 1, maart 2013, p. 10-11
Motief vervolging
joodse afkomst