Naam
Bertha Wolff-Wolff
Geboren
20 april 1875 te Sittard
Gedeporteerd
9 april 1943 naar Vught; op 8 mei naar Westerbork en 11 mei gedeporteerd naar Sobibor
Vermoord
14 mei 1943 te Sobibor
Adres
Emmastraat 3, Sittard
Familie
dochter van wijlen Marcus Wolff en Helena Golstein; zus van Salomon, Sibilla, Emma en Max Wolff; echtgenote van Abraham Wolff; moeder van Elvire, Sylvain, Marcel en Romain Wolf(f)
Achtergrond
Bertha stamde uit de familie Wolff die zich rond 1790 te Limbricht en na 1800 te Sittard had gevestigd. Ze was een verre verwant van de familie Wolff op de Limbrichterstraat en van Joseph Wolff gehuwd Frederica Goldstein en Martha Michaelis.
Haar vader Marcus (1837-1922) huwde in 1873 met Helena Golstein (1848-1914) uit Heerlen. Marcus (roepnaam Meijer) woonde als kind op de Plakstraat en later met zijn gezin in de Putstraat. Hij had een ongehuwde broer Bernhard, net als hij koopman, die tot 1920 bij hen woonde en toen naar Arnhem verhuisde.
Marcus en Helena hadden twee zonen en drie dochters, waarvan Bertha de oudste was. Zij trouwde in 1893 met veekoopman Abraham Wolff uit Berg aan de Maas en vestigde zich met hem in Maasmechelen, waar hun vier kinderen werden geboren (deels als Wolf ingeschreven), een dochter en drie zonen. Zoontje Marcel werd maar een paar maanden oud.
Ook Bertha's zussen en broer Salomon trouwden en vertrokken uit Nederland. Broer Max bleef op de Putstraat wonen als slager en veehandelaar en trouwde in 1920. Salomon was in Luik gaan wonen maar vluchtte in 1914 aan het begin van de Eerste Wereldoorlog met vrouw en kind weer naar Sittard en bleef hier een aantal jaren.
Bertha keerde in 1912 met haar gezin naar Sittard terug, waar ze onder meer op de Paardestraat en de Rijksweg Zuid en Noord woonden. In 1917 trouwde dochter Elvire met Alexander Polak en verhuisde naar Enschede.
Abraham en Bertha Wolff vestigden zich uiteindelijk in de jaren 1920 in een huurwoning op de Emmastraat in het pas aangelegde 'Villapark'. Zoon Sylvain werkte in de jaren 1920 en '30 als handelsagent en woonde onder meer in Rotterdam, Den Haag en soms bij zijn ouders. Zoon Romain bleef de meeste tijd bij zijn ouders wonen en werkte met name als mijnwerker en als handlanger bij een constructiewerkplaats.
Het echtpaar had ook kostgangers in huis, waaronder (langdurig) Philip Hertz uit Sittard en in 1939-1940 Joseph Cohen uit Groningen. Philip Hertz was een neef van Abrahams moeder.
Zoon Sylvain werd in maart 1942 gearresteerd om nog onbekende reden, en werd in juni 1942 in Mauthausen doodgeschoten. Zoon Romain moest zich eind augustus 1942 melden voor tewerkstelling, en kwam via Kosel terecht in werkkampen in Midden-Europa, waar hij uiteindelijk omkwam.
In januari 1943 werd het huis van Abraham en Bertha door de Duitsers gevorderd, en moesten zij samen met Philip Hertz intrekken bij de familie Horn-Rosenberg op de Molenbeekstraat, of beter gezegd: bij hun leeftijdgenoten het echtpaar Rosenberg, want de jongere generaties waren toen al weggevoerd. Daar bleven ze niet lang, want begin april 1943 werden ze gesommeerd zich in Kamp Vught te melden. Een maand later werden ze naar Westerbork overgebracht en vandaar gedeporteerd naar vernietigingskamp Sobibor.
Broer Salomon en zijn gezin en zus Sibilla en twee van haar dochters overleefden de oorlog. Zus Emma en haar man en broer Max en zijn vrouw en dochter waren vermoord. Max en zijn gezin waren ondergedoken in Oirsbeek maar werden verraden.
Dochter Elvire (sinds 1939 weduwe) overleefde de oorlog met haar twee zonen.
Link
Literatuur
'Joden in Urmond en Berg aan de Maas, en de nakomelingen van Soesman Wolf & Sophia Hertz', in Historisch Jaarboek voor het Land van Zwentibold 2019, p. 23-40
Motief vervolging
joodse afkomst